By odróżnić się od malarzy o tym samym nazwisku, Joseph Wright zaczął używać przydomka „of Derby”, wskazującego na miejsce urodzenia. Zdobywszy artystyczne szlify Londynie, wrócił w rodzinne strony, gdzie z niesłabnącym powodzeniem malował portrety cenionych obywateli, a w późniejszym okresie eksperymentował z pejzażami. Zapamiętany został jednak przede wszystkim za sprawą dwóch niezwykłych obrazów przedstawiających eksperyment z pompą próżniową oraz wykład z zakresu astronomii z wykorzystaniem modelu Układu Słonecznego. Tematy odwołujące się do rosnącego zainteresowania popularyzacją filozofii naturalnej połączył ze specyficznym wykorzystaniem barokowej tradycji modelunku światłocieniowego, tworząc wyjątkowe kompozycje, w których powiązał wątki naukowe z rozważaniami o kondycji moralnej człowieka. Skąd czerpał wiedzę dotyczącą szerokiego spektrum rodzących się nauk przyrodniczych i ścisłych? Dlaczego poświęcił kilka tuzinów prac Wezuwiuszowi i scenom w kuźni? Co łączyło go ze słynnym Josiahem Wedgwoodem, właścicielem fabryki porcelany, oraz jak fazy księżyca wpływały na życie towarzyskie i naukowe angielskiej prowincji?
Opowiada Kaja Rupocińska
