Motyw czeszących się kobiet w sztuce przełomu XIX i XX stulecia pojawia się często i stanowi doskonały asumpt do malarskich medytacji nad pięknem linii i koloru ciała. Berthe Morisot podejmuje go w latach 80. XIX wieku parokrotnie, ale nie umyka on także uwadze innych malarek.
Porównując pracę naszej bohaterki przechowywaną dziś w Clark Art Institute z analogicznym – i, co interesujące, powstającym w dokładnie tym samym czasie – obrazem Mary Cassatt, możemy dostrzec, jak różne artystyczne wnioski wyciągały obie malarki z doświadczenia impresjonizmu.
U Cassatt chłodne błękity i róże dopełniają się na zasadzie przeciwieństw, u Morisot stapiaj się w opalizującą jedność. Amerykanka dąży do bryłowatości, u Francuski zaś ciało, suknia i meble ulegają częściowej dematerializacji. Migawkowość ujęcia, łapiącego w kadrze moment porannej toalety, subtelność barw i mleczne światło powodują, że od „Czeszącej się” trudno mi oderwać wzrok.
Oderwiemy go jednak, by podczas poniedziałkowego wykładu 25 marca, oprócz arcydzieła z Clark Art Institute obejrzeć jeszcze kilkanaście innych obrazów, w których doświadczona Morisot prowadzi malarski dialog z Renoirem, Degasem, Monetem, a nawet – zdaniem niektórych krytyków – van Goghiem.
Opowiada PAWEŁ BIEŃ
