Śniadanie na trawie Éduarda Maneta nie jest kopią Koncertu pasterskiego Tycjana. Z weneckiego obrazu Manet przejął jedynie pomysł, aby zestawić nagie kobiety z ubranymi mężczyznami. Ich obecność pośród męskiego towarzystwa jest jednak realna, nie są to, jak u Tycjana, wyobrażenia niewidocznych dla poetów muz. Jedna z kobiet – Suzanna, przyszła żona artysty brodzi w rzece, a druga z bohaterek – Victorine Meurent, malarka i modelka, suszy ciało po kąpieli. Mężczyźni to brat malarza i jego przyszły szwagier. Poetów zastąpili eleganccy, miejscy flaneurzy, narzeczona i ulubiona modelka Maneta weszły w miejsce muz, a nieokreślony, idealizowany pejzaż zamienił się w podparyskie kąpielisko w Argenteuil. Być może nie doceniamy dzisiaj tego kroku, ale tak kończyła się era wielkich tematów w malarstwie europejskim, czasy mitologicznych bóstw i antycznych herosów i zaczęła się nowoczesność z obrazami dworców i lokomotyw, spowijających dymem mieszkańców miast.
Podczas wykładu o wizerunkach bogów i ludzi zestawione będą również dzieła Giovanniego Belliniego i Georgesa Seurata; Agnola Bronzina i Caravaggia; Hansa Memlinga i Andy’ego Warhola i innych.
Opowiada DR GRAŻYNA BASTEK
